Перевод: с осетинского на русский

с русского на осетинский

мæрдты бæстæ

  • 1 дæрдты

    нареч.
    1) далеко, в отдалении; издали, окольным путем
    2) в отдалении; поодаль

    Иронско-русский словарь > дæрдты

  • 2 мæрдты бæстæ

    Иронско-русский словарь > мæрдты бæстæ

  • 3 уæлмæрдты

    Иронско-русский словарь > уæлмæрдты

  • 4 мард

    (мн. мæрдтæ)
    1. прил.
    мёртвый, убитый; покойный
    2. сущ.
    мертвец, покойник; труп

    мæрдты бон – рел. день поминания мертвых

    марды чырын – гроб

    Иронско-русский словарь > мард

  • 5 дзырдаивад

    словесность, художественная литература

    Афтæ райдыдта Гиуæргийы балц ирон дзырдаивады... – Так начался путь Георгия (Бестауты) в осетинской литературе… (Нафи, Чиныг: Бестауты Гиуæрги. Уацмыстæ, 1 том)

    Хæст уæлдай стырдæр фыдбылызтæ æрхаста нæ дзырдаивадæн: не суинаг литератортæй кæй ахаста, уыдоны нымайæм ссæдзгæйттæй. – Особенно большое зло война принесла нашей словесности: она унесла более двадцати наших, подающих надежды, литераторов. (Хъодзаты Æ., «Мах дуг», 2005, №1)

    Ахæм уацмыстæ ирон дзырдаивады сты Зыгъуытаты Бибойы кадæг «Æфхæрдты Хæсанæ» æмæ Беджызаты Леуаны таурæгъ «Æлбегаты Батай æмæ Барсæгаты чындз». – Такими произведениями в осетинской литературе являются эпическая поэма Бибо Зугутати «Афхардты Хасана» и сказание Леуана Беджызати «Батай Албегати и невестка семьи Барсагати». (Дзуццаты Х.-М., «Мах дуг», 1998, №12)

    Иронско-русский словарь > дзырдаивад

  • 6 сæрысуангæй

    с самого начала, изначально, искони, испокон веку

    Алыксандр сæрысуангæй Къостайы фарс уыд алы хъуыддаджы дæр, йæ алы хъуыдыйы дæр. – Александр с самого начала поддерживал Коста в любом его деле, в любых его помыслах. («Мах дуг», 1999, №10–11)

    Цыбыр дзырдæй, афтæ зындис, цыма сæрысуангæй кодта æвæлмон цард. – Одним словом, так казалось, как будто (он) с самого начала безмятежно жил. (Газет «Хурзæрин»)

    Хæсанæйы тыххæй нæ уыд нæдæр кадæг, нæдæр историон зарæг, уацмыс сæрысуангæй у поэты сконд, уый иры дзыллæйæн ахæм адджын фæци, æмæ йæ мотивмæ гæсгæ скодтой хъайтарон зарæг. – О Хасана не было ни сказания, ни исторической песни, произведение (поэма «Æфхæрдты Хæсана») это изначально твроение поэта, осетинам она так понравилась, что по ее мотивам сделали героическую песню. («Фидиуæг», 1961, № 1)

    Иронско-русский словарь > сæрысуангæй

  • 7 уырнынад

    вера, верование; поверие

    Уыцы уырнынад баст у мæрдты культимæ. – Это поверие связано с культом мертвых. (Цыбырты Л.)

    Ахæм уырнынад наукæйы хонынц анимизм. – Такое верование в науке называется анимизмом. (Джыккайты Ш.)

    Иронско-русский словарь > уырнынад

  • 8 хъæуын

    глагол объектного спряжения, а именно – логический субъект в родительном падеже: мæн хъæуы – мне нужно; употребляется и безлично: хъæуы – нужно, требуется
    быть нужным; недоставать, требоваться; надлежать, следует

    Max нæ хъæуы æгъдæуттæ идеализаци кæнын. – Нам не следует идеализировать обычаи. (Джыккайты Ш. «Мах дуг», 2004, №4–5)

    Се ’ппæтæн дæр сæ быцæуы сæр уыди хуыцауы уавæрыл æмæ йын цыт куыд дæттын хъæуы, ууыл. – Все спорили о сущности бога и о том, как нужно почитать его. (Л. Толстой, Суратская кофейня. Тæлмацгæнæг – Æмбалты Ц.)

    Чи зоны, бафæрсай: уæдæ цы хъæуы æцæг фыссæджы? Мæ дзуапп: СÆРИБАР! – Может быть, ты спросишь: что же нужно настоящему писателю? Мой ответ: СВОБОДА! (Хъодзаты Æ., «Мах дуг»)

    Max нæхимæ рацыдыстæм, фæндагыл æз мæ лымæнæн загътон, зæгъгæ, æмдзæхгæр нывтыл карст сылгоймагæй хи дæрдты ласын хъæуы. – Мы пошли домой, по дороге я сказал моему другу, что от женщины прямых линий следует держаться подальше. (Гæздæнты Г., Повесть о трех неудачах)

    Иронско-русский словарь > хъæуын

См. также в других словарях:

  • МÆРДТЫ БÆСТÆ — Ирон адæймаджы уырнынадмæ гæсгæ Æцæг дуне. Адæймаг, дам, зæххыл цæры рæстæгмæ, уымæй дæр хъизæмары цардæй, фæлварæны хуызæн, æмæ уыцы фæлварæны йæхи чи куыд равдиса, ахæм хъысмæт ын уыдзæн йæ æнæфæугæ царды Мæрдты бæсты. Йæхи уæлæуыл, зæххон… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • МÆРДТЫ КУАДЗÆН — см. МÆРДТЫ КУАДЗÆН – перевод Куадзæны фæстæ къуырисæры мæрдджынтæ скæнынц Мæрдты Куадзæн, Куадзæны хист дæр æй хонынц. Сыхбæсты æмæ хъæубæсты зæронд лæгтæ иу Куадзæны арфæтæ кæнынмæ мæрдджынтæм æрбацыдысты. Бинонтæн дзырдтой, куырдтой сæ, цæмæй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • МÆРДТЫ БИРÆГЪ — Зыд, кæрæф, æнæфсис, мард бастигъыныл, афистæг кæныныл чи нæ ауæрды, ахæм. Тæссаг сты... кусæг адæмæн, уыдон цæллаг рувæстæ, мæрдты бирæгътæ... уыдон – тыхтонагæнджытæ. (Р. 1993, 19 ноябрь.) Фæрсинаг уыдтæн Сосойы, зæгъын, цæй тыххæй райстай дæ… …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • МÆРДТЫ КЪÆЙ БАУЫН — тж. МÆРДТЫ КЪÆЙ ФÆУЫН (ФЕСТЫН) Афтæ фелгъитынц зæронд адæймаджы, кæнæ чи амæлы, ахæмы. Æвдисы æнæуынондзинад. Кæмæндæр мæрдты бæсты æвзæрдзинад фæндын. Уас адæмы мастæй мæрдты къæй æрбауа, фыццаг хатт йæ бартæ æндæрмæ чи радта... (Гафез. Уац.… …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • МÆРДТЫ АЙДÆН — Мæрдты бæстæйы дуармæ ис айдæн, цыппæрдигъон айдæн, зæгъы нын таурæгъ. – Уымæн йæ цыппар фисыны бадынц цыппар лæджы. Алы мардæн дæр уыцы айдæны æнæбакæсгæ нæй. Уыцы ран сбæлвырд вæййынц йæ тæригъæдтæ се ппæт дæр. Уый фæстæ йын ацы ран скæнынц… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • МÆРДТЫ АВД ДÆЛДЗÆХ НЫХХАУЫН — тж. МÆРДТЫ ДÆЛДÆР НЫХХАУЫН Æлгъыст. Æвдисы кæйдæр æнæуынондзинад, чи амард, уымæ. – Мæрдты авд дæлдзæх ныххау, мæ иунæг æфсымæр мæнæн мæ уарзон адæммæ мæ фæндæгтæ чи сæхгæдта, – загъта Батыр. (Цæгæраты М. Хурзæрин.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • МÆРДТЫ УАЗÆГ УЫН — тж. ÆЗ ДÆ МÆРДТЫ УАЗÆГ Дзурæджы уавæры бацæуын. Дзурæг домы, цæмæй йæм байхъуыстæуа. Æз дæ мæрдты уазæг, уыцы дыууæ уды зын мын ма фенын кæн. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • МÆРДТЫ УÆНГÆЛ ФЕСТЫН — Искæмæн бынтон æнæуынон суын. Карумæн Саучызг йæ мæрдты удхæссæг фестад. (Санахъоты У. Арф фæд.) Уыцы изæрæй фæстæмæ Андрейæн йæ мæрдты уæнгæл фестадысты Аслан æмæ Ерванд. (Санахъоты У. Арф фæд.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • МÆРДТЫ ХУРМÆ КАЛЫН — Тынг фелгъитын (мæрдты). Гаги та сонт мæстыгæнаг уыд æмæ Тъепайы мæрдты хурмæ ракалдта. Ноджыдæр хъуыддаг скарз æмæ Тъепайы сæрыл цæф æруад. (Хъайтыхъты А. Зынаргъ дур) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • МÆРДТЫ КУАДЗÆН – перевод — см. МÆРДТЫ КУАДЗÆН Мардты Куадзæн – Пасха мёртвых справляется через неделю после Пасхи. Ее еще называют Поминальной Пасхой. В этот день старики заходили в дома, где в истекшем году кто то умер, и просили их прекратить соблюдать пост. На… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДÆ МÆРДТЫ АМ МА КЪАХ — Æвдисы, цæмæй чидæр ардауæн ныхас ма кæна, хыл ма змæнта, йæ мæрдты ма фелгъитын кæна …   Фразеологический словарь иронского диалекта

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»